Bouwdocumenten

Programma van Eisen

Voor de bouw van een kerk voor de

r.-k. geloofsgemeenschap van Almere

november 2011

Voorwoord

Wij staan als katholieke geloofsgemeenschap van Almere voor een enorme uitdaging. De uitdaging onze geloofsgemeenschap voor te bereiden op de toekomst. Een toekomst van helaas teruglopende middelen en mogelijkheden. Maar ook staan we voor de uitdaging het katholieke geloofsgoed door te geven aan toekomstige generaties Almeerders. Bij beide uitdagingen hoort verstandig beleid. Beleid gericht op wat noodzakelijk en haalbaar is. Helaas is het noodzakelijk om op termijn een of meer kerkgebouwen af te stoten. En het lijkt ons daarbij zeer verstandig om gelijktijdig de financiële grondslag onder de katholieke kerkgemeenschap te verstevigen. Dit betekent dat de beperkte financiële middelen dusdanig moeten worden gecombineerd en aangewend dat er een vitale, financieel gezonde geloofsgemeenschap ontstaat.

Daarnaast is onze uitdaging gelegen in het feit dat wij nu en in de toekomst een missionaire kerkgemeenschap moeten zijn. Een gemeenschap met een boodschap voor de wereld. Gelukkig kunnen wij als rooms-katholieken putten uit een zeer rijke tweeduizend jaar oude geschiedenis. Deze geschiedenis willen wij graag doorgeven in onze liturgie, onze catechese, onze diaconie én in ons te bouwen kerkgebouw.

Toen de christelijke kerk in de vierde eeuw ‘bovengronds’ kwam en gebouwen voor haar eredienst kon ontwikkelen, koos zij de basilica. De basilica was oorspronkelijk een gebouw waar volk en overheid elkaar troffen. Het was dus van oorsprong een seculiere bouwvorm. De eerste generaties christelijke bouwers slaagden er evenwel in om de bestaande, bij het tijdsgewricht en de cultuur passende bouwvorm over te nemen en te transformeren tot een gebouw waar ruimte is voor het heilige: voor de ontmoeting met de drie-ene God en voor de omvorming van de samengeroepen en samengekomen groep mensen tot christelijke geloofsgemeenschap, tot volk Gods, Lichaam van Christus, in de kracht van de heilige Geest.

Uit rondvraag in onze parochiegemeenschap komen verlangens naar een kerkgebouw naarboven die spreken over sacraliteit, stilte, ruimte, ontmoeting. Tevens blijkt stijlzuiverheid een belangrijk aspect vanuit onze rondgang. Velen waren zeer geïmponeerd door de kapel van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam. Daarnaast sprak de door dom Van der Laan osb ontwikkelde Bossche School ons zeer aan. Maar wij willen vooral ook een parochiekerk waar de Almeerse burger God kan ontmoeten, waarin ruimte is voor het heilige, voor de Allerheiligste. Maar waar die parochiaan tevens zijn medemens kan ontmoeten om te leren, te dienen, te praten en er voor elkaar te zijn. Vanaf het allereerste begin van de katholieke kerk in Almere stond een dergelijke communicatie voorop. En deze traditie willen wij graag in het nieuw te bouwen kerkgebouw continueren.

Dus naast een strikt sacraal en liturgisch gebruik van de kerkzaal, dienen aanpalende ruimtes ook uitermate geschikt te zijn voor het noodzakelijke leerproces in de catechetische ruimtes, en voor de eveneens zo noodzakelijke ontmoetingen in de ontmoetingszaal. Dit gebouw dient daarom qua uiterlijk een als rooms-katholieke kerk herkenbaar profiel te hebben en tevens qua indeling een katholiek spiritueel centrum te zijn voor het leren, vieren en dienen.

1. INLEIDING

In 2005 zijn de eerste ideeën ontstaan voor de bouw van een r.-k. kerk in Almere Stad. Overwegingen hiervoor waren een te beperkte capaciteit tijdens hoogtijdagen, hoge investeringen in ons huidige pand “De Lichtboog” en de steeds moeizamer samenwerking met onze mede-eigenaar de PKN. In september 2007 is de bouwcommissie ingesteld met als doel om de mogelijkheden voor nieuwbouw nader te onderzoeken. Middels twee parochieraden op 29 januari 2008 en 7 oktober 2010 is met de parochianen gesproken over de kernwaarden en het gewenste gebruik van de nieuwe kerk. Ook is een groep respondenten geformeerd van betrokken parochianen en Almeerders, die de bouw van een kerk financieel of in natura kunnen ondersteunen.

De bouwcommissie heeft dit Programma van Eisen opgesteld als vertrekpunt voor het ontwerp en de realisatie van de nieuwe kerk in Almere. Gezien de huidige ontwikkelingen op de beschikbare locatie kunnen, willen en moeten we nu concrete stappen zetten in dit proces.

1. STAND VAN ZAKEN

De gemeente Almere heeft de afgelopen jaren diverse locaties onderzocht, aangeboden en weer ingetrokken. Echter eind 2010 is er weer beweging ontstaan doordat de locatie aan de Youri Egorovweg alsnog beschikbaar is gekomen.

Locatie

De locatie Youri Egorovweg is gelegen aan de Hoge Ring in Almere-Stad, centraal gelegen tussen de kernen Stad, Poort en Noorderplassen. De locatie is zeer goed bereikbaar per auto en fiets, alle infrastructuur is aanwezig en er kan worden voorzien in voldoende parkeerplaatsen. De aansluiting op het openbaar vervoer is minder goed, de bushalte ligt op circa 400 meter. Een stedenbouwkundige schets van de gemeente Almere, gebaseerd op de globale wensen van de toekomstige gebruikers, is als bijlage 1 toegevoegd.

Programma van Eisen

In de bouwcommissie is het afgelopen half jaar veel tijd besteed aan het inventariseren van de benodigde m2 bruto vloeroppervlak en de daarbij behorende kavelgrootte. Hierover is diverse malen overlegd met de gemeente Almere en met het bouwbureau van het Bisdom.

De gevraagde m2 kavel en gewenste bouwvolume zijn verwerkt in het voorliggende ontwerp bestemmingsplan. De voorlopige bestemmingsplankaart is als bijlage 2 toegevoegd. In dit document zijn de ruimtelijke, functionele en technische eisen bij elkaar gebracht.

1. Ruimtelijke, functionele en technische eisen

Kerkzaal

• Geschikt voor 550 plaatsen à 0,8m2/pp, totaal circa 440m2. De kerkzaal  is dusdanig vormgegeven dat deze ook bij een kleine bezetting goed gevuld lijkt, b.v. middels een verdieping. Schuifwanden / rolgordijnen om de kerkzaal op te delen zijn ongewenst.
• Lichtinval van boven / opzij
• Gekleurd licht middels b.v. glas in lood of gekleurd glas
• Hoogte
• Schuine kap
• Intimiteit middels b.v. kapellen
• Basilica / bogen, met een kerkruimte, geen pijpenla
• Wijdingskruisen
• Wijwaterbakken
• Biechtstoel
• Apsis met Tabernakel circa 50m2
• Verhoogd altaar in steen (ontwerp conform Tabernakel)
• Extra vrije ruimte circa 20m2 tussen altaar en zitplaatsen t.b.v. opstelplaats bruidspaar, doodskist, communicanten etc
• In kerkzaal ruimte voor Mariabeeld circa 15m2
• In kerkzaal ruimte voor koor, piano, orgeltafel etc circa 50m2. Een (beweegbare?) verhoging voor het koor is wenselijk.
• Bergruimte voor het koor en Koster circa 25m2. Ruimte is goed afsluitbaar en gelegen naast de ruimte voor het koor. Ruimte eventueel te combineren met bergruimte voor creche.
• Er wordt een separate Mariakapel ingericht van circa 25m2.
• Banken met kuipstoeltjes
• Knielmogelijkheden
• Rustige en warme kleuren, ook in de verlichting
• Bakstenen  / kloostermoppen
• Kroonluchter
• Natuursteen vloer
• Grote houten entreedeuren
• Voorportaal
• Groot orgel met losse speeltafel
• Vaste plek voor het koor met microfoons
• Kruisweg in gangen / zijbeuken
• Ruime gangpaden
• Stilte afdwingen

Kerkzaal techniek

• Ingebouwde  / onzichtbare beamers
• Lichtgekleurde projectiemuur t.b.v. beamer, onopvallend indien beamer niet wordt gebruikt
• Draadloze bediening techniek
• Ingebouwde / onzichtbare webcam
• Ingebouwde  / onzichtbare geluidsboxen
• Verborgen / onzichtbare klimaatregulatie
• Te openen ramen
• Draadloze omni-directionele microfoons
• Magneetstrips onzichtbaar verwerkt in wanden voor het ophangen van tekeningen / posters
• Vloer onder kerkbanken glad / voegloos zodat deze eenvoudig is schoon te houden
• Voldoende wandcontactdozen
• Ringleiding
• Lampen bereikbaar voor het vervangen
• Goede akoestiek met de juiste nagalmtijd

Sacristie

• Twee openslaande deuren
• Bereikbaar vanaf voorportaal en vanaf altaar
• Ruimte voor kluis, kledingkasten en sacristiekast
• Ruimte voor techniek
• Stromend water met afvoer

Entree 30m2

• Entree voorzien van inloopmat / harde vloer, verder leeg maar uitnodigend. Rechtstreekse entree naar de kerkzaal, garderobe en ontmoetingsruimte.

Garderobe 40m2

• Garderobe voorzien van vaste haken, voldoende bewegingsruimte en opstelplaatsen voor

Toiletten 40m2

• rollators, scootmobielen en kinderwagens
• Toiletten zijn ruim, voorzien van vrijhangende toiletpotten, op de vloeren granito / epoxievloeren zonder (kit)voegen en voorzien van holplinten t.p.v. opgaand werk t.b.v. schoonmaak. Toiletten onderling volledig bouwkundig afgescheiden van onder tot boven. Ruim voorportaal met wasbakken.
• Invalidetoilet voorzien van verschoonplaats voor baby’s.

Ontmoetingsruimte 100m2

• Gastvrij onthaal, warme uitstraling
• Gelegenheid voor presentaties met ingebouwde voorzieningen (laptop, beamer, scherm, audio, video, CAI, internet etc)
• Ronde tafels
• Statafels
• Room dividers / vitrines om de ruimte visueel te verkleinen bij een kleinere bezetting, bij volle bezetting blijven deze in de ruimte onopvallend aanwezig
• Sfeef / algemene verlichting
• Direct zicht op en toegang tot de tuin middels openslaande deuren
• Geschikt voor 100 personen
• Uitgiftepunt / bar, met gescheiden uitgifte / inname
• Warme uitstraling vloer b.v. hout

Keuken 55m2

• Gecombineerd met uitgiftepunt / bar in de ontmoetingsruimte met gescheiden uitgifte / inname
• Koffie / thee / fris zowel voor kleinere groepen als voor 600 personen tegelijkertijd
• Kleinkeuken voor circa 200 personen
• Inrichting conform HACCP
• Voorzien van afgescheiden / separate afwasruimte
• Bij voorkeur plaatsing diverse apparatuur als combi-steamer etc, maar in ieder geval is hiervoor ruimte gereserveerd en zijn aansluitpunten aanwezig
• Gelegen naast berging / bergruimte welke is voorzien van separate buitendeur t.b.v. bevoorrading keuken
• Gelegen naast containerruimte welke is voorzien van separate buitendeur t.b.v. afvoer afval

Creche / vergaderkamer 60m2

• Voldoende kastruimte / berging t.b.v. boxen / speelmateriaal etc voor creche
• Verschoonplank met wasbak / afvoer welke uit het zicht blijft in de functie vergaderkamer
• Daglicht
• Goede geluidwering zodat crèchegeluid niet doordringt in de kerkzaal en overige ruimten
• Gladde vloer t.b.v. hygiëne
• Sfeerverlichting t.b.v. creche en zakelijke verlichting t.b.v. vergaderkamer
• Wandcontactdozen kindvriendelijk / beveiligd
• Magneetstrips onzichtbaar verwerkt in wanden voor het ophangen van tekeningen / posters
• Toegangspunten internet

Vergaderkamer 50m2

• Magneetstrips onzichtbaar verwerkt in wanden voor het ophangen van tekeningen / posters
• Toegangspunten internet
• Flexibel indeelbaar tot 2 of 3 kleinere vergaderkamers middels scheidingswanden

Administratie regiokerk 25m2

• Ruimte voor 3 werkplekken met archiefkast

Werkkamer pastoor 20m2

• Er dient zowel transparantie als beslotenheid gecreëerd te kunnen worden, b.v. met transparante wanden die te blinderen zijn.
• Zithoek
• Bureau / boekenkast en / archiefkasten

Catechetisch centrum 50m2

• Vierkante of achthoekige ruimte
• In nabijheid van keuken / kookgelegenheid
• In nabijheid van of (deels) geïntegreerd met bibliotheek
• Separate entree, maar binnendoor naar kerkzaal / kapel
• Vloerbedekking laminaat
• Voldoende wandcontactdozen
• Goede geluidwering zodat geluiden niet doordringen in de kerkzaal en overige ruimten
• Toegankelijk voor invaliden
• Separate entree
• Werkruimte / tafels voor 8 – 12 personen
• Zithoek
• Sfeerverlichting
• Opslagruimte voor materialen
• Mogelijkheid voor presentaties (laptop, beamer, scherm, audio, video, CAI, internet etc)
• Ruimte voor uitingen van werkgroepen
• Aankleding wordt gedeeltelijk meegenomen uit het huidige catechesehuis

Op basis van het functioneel PvE en de gesprekken met de gemeente Almere gaan wij uit van een kavel van circa 2.000m2.

Bouwcommissie voor de bouw van een kerk voor de r.-k. geloofsgemeenschap van Almere

november 2011

Bijlagen:

1. Investeringskosten nieuwbouw kerk versie v4 REA juli 2011
2. Architectenhonorarium v4 REA juli 2011
3. Liquiditeitsoverzicht v4 REA juli 2011
4. Grafiek liquiditeit v4 REA juli 2011

Aantekeningen Parochieraad 7 oktober 2010

René Jonker:

• Denken in ruimte en in volume
• Doelstelling v.d. avond: komen tot een schetsontwerp

Jan van de Burg:

• Herkenbare kerk
• Grote aandacht voor sacraliteit in het liturgisch centrum
• Zonlicht van boven, bij voorkeur op een manier die onafhankelijk is van het tijdstip v.d. dag.
• Een tussenruimte tussen entree en het liturgisch centrum om rumoer te voorkomen
• Geen felle kleuren
• Katholieke elementen zichtbaar aanwezig
• Bouwer en architect moeten samenwerken.
• Voorbeeldkerken: Jacobuskerk Utrecht;  kerk St. Benedictusabdij Vaals
• Gebrandschilderde ramen (mogelijkheid: glasfolie)

• Jos de Vries en Emiel de Block:
• Aandacht bij het ontwerp voor een ‘veilige kerk’
• Veiligheid in combinatie met gedrag en mentaliteit
• Ruime looppaden, vluchtwegen en nooduitgangen
• Ruime garderobemogelijkheden
• Ruimte voor rollators, scootmobielen en kinderwagens
• Ruimte voor opslag van stoelen
• Voldoende kasten voor opbergen materialen
• Bereikbare en duidelijk zichtbare blusmiddelen.
• Geen tafels in de kerk (event. opklaptafels aanschaffen)
• Voldoende en ruim sanitair
• (Eventueel) wel ruimte voor verhuur (recepties e.d.)
• Sacraliteit moet gewaarborgd blijven.

• Angela van Wijk:

- Zaal voor jongeren (event. verhuur)

Bernadette Bosma (1^e communie en HKP):

-    Jongeren en kinderen moeten zich thuis kunnen voelen

• Gelijktijdig groepen kunnen ontvangen (5 zalen van 15-20 personen)
• In de kerk moeten katholieke elementen duidelijk aanwezig zijn
• Jeugdruimte
• Catechetisch centrum
• 1 grote (vergader)zaal voor groepen tot 100 personen.
• Expositieruimte voor projecten van kinderen (bv. in ontvangstruimte)
• Splitlevel

Jurgen Veenhoven:

- Terpkerkbouw  heeft grote achterzijde en nevenruimtes in souterrain

  

Gera de Vries (dirigent):

• Aandacht voor de plaats van koren
• Aandacht voor akoestiek
• Plaats voor koren: variabel t.b.v. koren van 15 – 50 personen + combo (afgeschermd) met mogelijkheid voor een liftvloer
• Opbergruimte (dicht in de buurt) voor drumstel, mappen en standaards
• Aparte repetitieruimte
• Losse speeltafel orgel

Jos de Vries:

• Aandacht voor techniek, beamer, ringleiding, internet
• Praktische inrichting (voorbeeld gemakkelijk vervangen lampen)
• Eenvoudig schoon te houden

Dororta (en Anneke Harmsen)

• Biechtstoel
• Zit- en Knielbanken
• Kruis buiten, boven gebouw
• Te openen ramen in ruimtes
• Goed ventilatiesysteem

Leo Boezaart (van de federatie):

• Is als belangstellende aanwezig en wenst ons veel succes

Jos Stam:

• Aandacht voor duurzaam bouwen en milieuvriendelijkheid
• Gebruik zonnepanelen en warmtepomp
• (kan mogelijk een rol vervullen in de bouwcie tel.: 036-5409927)

Migonette (kinderkerk):

• Voldoende ruimte bij projecten om dingen te kunnen laten hangen
• Kerk moet veel lichtinval hebben

Hans Bosma (catechetisch centrum):

• Gezellige ruimte
• Katholieke sfeer
• Bankstel/zithoek
• Documentatiecentrum (40 – 60 m2)
• Huiselijke sfeer
• Keukenvoorziening die het gebruik van maaltijden mogelijk maakt.
• Audiovisuele middelen

Irene Baas (lid PB/Diaconie):

• Ruimte voor stiltekapel/meditatieruimte met

vaste vloerbedekking in warme tint

• doopkapel
• Taizé-achtige ruimte en kniel/zitbankjes
• Mariakapel
• Veel aandacht voor stilte en rust
• Nevenruimtes voorzien van kerkelijke kunstuitingen

Alfons Jaake (priester):

• Zorgen over financiering/voorzichtigheid bij teveel ambitie
• Ambo (vast)
• Opslagruimte onder de kerk
• Spreekkamer voor individuele gesprekken
• Aparte plaats voor doopvont
• Sacramentskapel/tabernakel
• Vaste plek voor koor
• Kruisweg
• Uitstraling van warmte in een gebouw
• Pastelkleuren, ook voor de banken
• Slechts weinig beelden

Leonie:

- Kinderen moeten ‘los kunnen’ na afloop

• Groter altaar
• Mariakapel groter, betere herkenning
• Omliggend terrein (onderhoudsarm)
• Geluidsarm; nevenruimtes ‘los v/d kerkzaal’
• Glas in lood/folie

Lisette Wagenaars (namens haar gezin):

- Een kerk die ‘klassiek’ r.k. aandoet (met kruis en kerkklok)

• Glas-in-lood ramen
• Mariakapel die een aparte ingang heeft en mogelijk altijd open kan zijn

Angela:

• Multifunctionele ruimtes die met elkaar verbonden kunnen worden
• Mariakapel
• Warme sfeer (kerkzaal)
• Houdt rekening met de jongeren (traditioneel)

Gerard van Gool:

• Apsis
• Zijaltaren

Carola Veenhoven:

• Goed nadenken over logistiek bij in – en uitgang.
• Er is nu te weinig ruimte voor rouw- en trouwstoeten
• Rekening mee houden bij het ontwerp.
• Reactie René Jonker: de logistiek is onderwerp van overleg met de gemeente

Sandor Koppers (pastoor):

• Oriëntatie op het oosten
• Werken met symbolen en symbolische getallen
• Vormentaal/Bijbels
• Apsis en tabernakel
• Vorm altaar; vast altaar; natuursteen; graniet; reliekschrijn
• Vloer ook van natuursteen (sfeervoller)
• Ruime sacristie (nu veel te krap) De sacristie maakt ook deel uit van de kerk
• Ruim en hoog liturgisch centrum, zodat ook wierook ‘weg kan’
• Mogelijkheden voor diverse soorten vieringen met verschillende capaciteit (vieringen voor 500, 300, 60 mensen moeten mogelijk zijn en de ruimte moet daarop kunnen worden aangepast en moet direct beschikbaar zijn)
• Realisatie van extra capaciteit kan gebeuren door het creëren van een extra verdieping/balkon

Nagekomen:

Eva Boots (crèche):

- Gezellige aangeklede crècheruimte voor 10 tot 20 baby’s en peuters

Dhr. M.F.F. van Olmen

Wat vindt u belangrijk in een kerkgebouw?

a. voor mij moet het wel een R.K. uitstraling hebben met alles erop en eraan, waar ik mij voor even kan afsluiten van de buitenwereld  en mij ongestoord en  volledig met God bezig kan zijn en het gevoel  hebben: ik ben in de kerk geweest b. Hoe moet het gebouw er voor u uitzien? Zoals een RK. Kerk eruit moet zien aangepast aan deze tijd.  Zeer zeker uitnodigend tot binnen komen en waar ik eventueel tot bezinning kan komen.

c. Komt dat in de Lichtboog tot zijn recht?

Ik moet U helaas bekennen dat ik zelfs na 18 jaren mij niet thuis voel in deze kerk als huis van God.  Maar bij gebrek aan wat anders............. kan ik het helemaal begrijpen.

d. Wat zou er anders moeten ?

In de allereerste plaats dat alles wat achter de muur wordt opgeborgen  aan de voorkant van de muur komt: gewoon een tabernakel enz. enz. – transparant als alle RK kerken.

e.  Waar dient een architect rekening mee te houden?

Nou daar ben ik heel kort in: Dat hij zich heel goed op de hoogte moet stellen hoe een RK. kerk er uit moet zien . En een niet zomaar recht toe rechtaan opgezet gebouw.

Toevoegingen Ellie Baas Almere, 12-10-2010

NOTITIE BOUW ROOMS KATHOLIEKE KERK

T.b.v. overleg met Parochiebestuur op 19 april 2008 (def. versie 19-05-08)

Hoofdstukindeling:

1. Motivatie rond de bouw RK-kerk
2. Stand van zaken tot nu toe
3. Voortgang overleg gemeente Almere
4. Voortgang overleg bisdom Haarlem
5. 1^e aanzet tot vorming visie op een nieuwe RK-kerk

Ad 1) Motivatie rond de bouw RK-kerk

In 2005 zijn de eerste ideeën ontstaan om op termijn te komen tot de bouw van een nieuwe RK-kerk in Almere Stad. De noodzaak hiertoe is voor het eerst gesignaleerd door pastor S. Koppers, die bij de uitoefening van zijn ambt zag dat het bestaande gebouw de Lichtboog in toenemende mate beperkingen heeft die een aantal zaken belemmeren.

Een voorbeeld hiervan is de constatering dat de parochie steeds meer vertrouwd is geraakt met het feit dat sommige vieringen gedurende het jaar gekwalificeerd worden als ‘risicovieringen’. Risicovieringen zijn vieringen waarin een groot aantal parochianen en gasten verwacht worden en die het maximaal aantal toegestane personen dat zich in de Lichtboog bevindt overschrijdt. Op dat moment komt de veiligheid van de aanwezigen in het geding en hier mee mag het parochiebestuur geen enkel risico nemen. Soms leidt dat tot het weigeren van toegang voor een (soms groot) aantal parochianen en bezoekers. In het bijzonder komt dit voor gedurende de kerstnacht. Ook wordt ‘gewone’ parochianen jaarlijks verzocht om niet de kerkdiensten bij te wonen gedurende de 1^e communievieringen, de vormselviering en andere belangrijke vieringen.

Zoals gezegd raakt de parochie in toenemende mate vertrouwd met dit fenomeen. Daarin schuilt echter het risico dat abnormale zaken normaal gaan worden en dat moet de parochie niet willen. Principieel uitgangspunt is dat het kerkgebouw plaats dient te bieden aan hen die daar willen komen om welke reden dan ook. Daar mogen geen concessies aan worden gedaan. Als risicovieringen een chronisch fenomeen dreigen te worden dienen organisatorische oplossingen gevonden te worden om dit probleem op te lossen. De optie te komen tot de bouw van een nieuwe kerk is hierin één van de mogelijkheden.

De tweede overweging betreft het gebouw zelf. In de eerste plaats kan worden vastgesteld dat het gebouw in een matige toestand is en het noodzakelijk is dat binnen afzienbare tijd  groot onderhoud gepleegd moet worden. Het is de vraag of het wenselijk is om in dit gebouw nog een grote hoeveelheid geld te investeren. Het gebouw is 24 jaar geleden gebouwd en er is toen de keuze gemaakt om een kerkgebouw te ontwerpen dat zowel door katholieken als protestanten gebruikt zou gaan worden. Deze keuze was gebaseerd op deels principiële redenen, maar eveneens op financiële argumenten, waardoor de keuze min of meer werd afgedwongen. Zeker in de jaren ’70 – ’80 was er alle aanleiding om zo te denken. Samen met onze geloofsgenoten van de voormalige federatie, thans PKN, zijn we op weg gegaan. We hebben het kerkgebouw ingericht, hebben afspraken gemaakt over de verdeling van diensten, tijden en verdeling van financiële lasten en middelen (de zgn. ‘verdeelsleutel’). Ontegenzeggelijk zijn er ook op het inhoudelijk niveau in de afgelopen 20 jaar belangrijke  resultaten geboekt. Daarbij moet gedacht worden aan resultaten op het gebied van gebouwbeheer, oecumenische diaconale projecten, oecumenische vieringen, gezamenlijk

kerkblad (Blad voor Stad), en een gezamenlijk catechetisch leerprogramma. Tevens zijn

moeilijkheden niet uit de weg gegaan en is steeds getracht om op bestuurlijk correcte wijze de problemen op te lossen; veelal met succes!

Dat neemt niet weg dat er in de beleving van het uitoefenen van ons geloof  binnen onze traditie tekorten worden ervaren door veel parochianen. Een veel gehoorde opmerking is dat men in de Lichtboog in onvoldoende mate de RK-traditie tot uitdrukking kan brengen. Het gebouw doet – noch door de buitenkant, noch door de inrichting – denken aan een Rooms Katholieke kerk.  Destijds is in overleg met de protestanten gekozen voor een oecumenische Kruisweg, die boven de zitbank op het koor hangt en daarmee is afgezien van een katholieke kruisweg. Ook is er geen ruimte voor heiligenbeelden; het Mariabeeld is vanuit de kerkzaal niet te zien. Gelovigen moeten zich vóór of ná de dienst achter het altaar begeven om bij het Mariabeeld te kunnen bidden. Verder is er onvoldoende ruimte om fysiek uitdrukking te geven aan de herdenking van onze overledenen. Kortom, er wordt in veel een tekort ervaren. Daarnaast vormende de wisselende kerktijden een complicerende factor om te komen tot een gestructureerde opbouw van de kerkgemeenschap. Niet in de laatste plaats vormt de laatste jaren ook het betaald parkeren een complicerende factor t.a.v. het gemak van de bereikbaarheid van het kerkcentrum.

Eerlijkheid gebiedt hier ook te schrijven dat er ook tegenovergestelde geluiden geregistreerd zijn. Er zijn parochianen die de Lichtboog prima vinden. Het is vertrouwd; men heeft er vaak al vele jaren een persoonlijke levensgeschiedenis in beleefd; het gebouw ligt zeer aantrekkelijk midden in de stad, wat voor velen het combineren van kerkelijke activiteiten en praktische zaken mogelijk maakt.

Derde overweging betreft de samenwerking met de PKN, die niet altijd soepel verloopt. Vanuit het perspectief van de RK-parochie dient de oorzaak van de afnemende motivatie tot samenwerking gezocht te worden in de vaak complexe vergadercultuur van de PKN, die besluitvorming ondoorzichtig en lastig maakt. Vanuit de kant van de PKN is de inspiratie tot samenwerking geluwd, omdat men ervaart dat de RK-kerk in toenemende mate een meer conservatieve koers vaart, die steeds minder mogelijk maakt (bijv. delen van brood tijdens oecumenische vieringen).

Ad 2) Stand van zaken m.b.t. de kerkbouw tot nu toe.

Tot juni 2007 hebben de activiteiten rond de bouw plaatsgevonden vanuit het parochiebestuur. Het parochiebestuur behandelende dit onderwerp als een onderwerp naast alle andere belangrijke bestuurlijke zaken die aan de orde waren. Het accent van de activiteiten hebben vanaf 2005 in belangrijke mate in het teken gestaan van het opbouwen van een effectieve communicatie met de gemeente Almere, die met wisselend succes is verlopen.

In de zomer 2007 is besloten tot het installeren van een bouwcommissie, met daarbij horende bevoegdheden, die in opdracht van het parochiebestuur het bouwproces verder tot ontwikkeling dient te brengen. De commissie is samengesteld uit parochianen die de bouw van een nieuwe kerk omarmen, evenals parochianen die hier meer kritisch tegenover staan. M.a.w. de samenstelling van de commissie is een afspiegeling van verschillende opvattingen

De bouwcommissie heeft van het parochiebestuur de volgende opdrachten meegekregen:

1. onderhouden van contacten met de gemeente
2. onderhouden van contacten met het bisdom Haarlem
3. het formuleren van een visie t.a.v. de nieuwe kerk
4. fondsen te genereren t.a.v. de bouw van een nieuwe kerk.

De bouwcommissie is in september 2007 begonnen met haar werkzaamheden. Besloten is om eerst wat inspiratie op te doen door het afleggen van werkbezoeken aan enkele objecten. De commissie heeft op 9 september  2007 een bezoek gebracht aan de Petrus en Pauluskerk in Maassluis en op 23 november 2007  een bezoek aan de Onze Lieve Vrouwe Kapel van het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam.

Op 21 september heeft de bouwcommissie een ontmoeting gehad met de heer Peer Houben en de heer Paul van Geel, architecten van het bisdom Haarlem. Zij hebben ter inspiratie een ‘PowerPoint’-presentatie laten zien van kerkgerelateerde objecten zowel in binnen- als in buitenland. Zij benadrukten dat het belangrijk is om een goede visie te ontwikkelen m.b.t. de nieuw te bouwen kerk. Zij adviseren om ‘woorden’ te geven aan de visies en de sfeer die t.a.v. de nieuwe kerk bestaan en deze met elkaar te delen. Vanuit dit proces dient geleidelijk een beeld naar voren te komen dat als fundament kan dienen voor het kerkgebouw dat getekend en uiteindelijk gebouwd zal worden.

De bouwcommissie heeft zich gerealiseerd dat het formuleren van een visie t.a.v. de nieuwe kerk een precair proces is dat zeker in de eerste fase goed gemanaged dient te worden d.m.v. een georganiseerde inspraak voor alle parochianen en belanghebbenden. In deze beginfase kan de inspraak nog breed ingezet worden, maar naarmate het proces vordert, zullen de inspraakmogelijkheden in snel tempo afnemen en zullen er knopen doorgehakt moeten worden.

De bouwcommissie heeft ervoor gekozen om de inspraak van de parochie via de geëigende kanalen aan te bieden. Sinds september heeft de bouwcommissie hiervoor twee keer de parochieraad benut. Tijdens de eerste parochieraad op 30 oktober heeft de commissie zichzelf, haar doelen en werkwijze aan de parochieraad voorgesteld en aan de parochieraad een aantal vragen meegegeven (zie bijlage)

Van 10 werkgroepen en 4 parochianen heeft de bouwcommissie de antwoorden teruggekregen. Tijdens de tweede parochieraad, op 29 januari 2008 zijn deze antwoorden gestructureerd behandeld.

Daarnaast zijn in de 2^e helft van 2007 voor de tweede keer een aantal presentaties verzorgd voor belangstellende parochianen. De eerste presentatie vond plaats op zaterdagavond 8 december, en mocht op circa 15 belangstellenden rekenen, de tweede presentatie vond plaats op zondag 16 december 2007 na de dienst van 11 uur, waar de commissie ongeveer 40 belangstellenden heeft geregistreerd.

De tegenvallende belangstelling kan worden verklaard door het feit dat de bouw van een kerk bij een groot deel van de parochiegemeenschap nog niet echt tot de verbeelding spreekt. Reden daarvoor is dat op een tweetal zeer relevante vragen geen antwoord gegeven kan worden. Deze vragen zijn: wanneer en waar.

Door het uitblijven van een antwoord op deze vragen blijft het voor veel parochianen een abstract en ver-van-mijn-bed onderwerp. Dit is een lastig punt, omdat tegen de tijd dat er wel meer concrete antwoorden op deze prangende vragen gegeven kunnen worden, de ruimte voor inspraak een stuk beperkter zal zijn, omdat dan wellicht de nodige knopen inmiddels zijn doorgehakt.

Ad 3) Voortgang overleg gemeente Almere

Dit proces is ronduit stroef verlopen. Aanvankelijk is aan het parochiebestuur een locatie voorgesteld in Almere Stad Stedenwijk, Bok de Korver (sportpark). Deze locatie voldeed aan de eisen die de parochie aan een nieuwe locatie stelde.

Al heel snel na het voorstellen van deze optie vertoonde de gemeente een terugtrekkende beweging t.a.v. deze locatie. De inspraakprocedures waren te complex; zouden lang gaan duren en er zou een reële kans zijn dat de parochie na een slepende inspraakprocedure achter het net zou vissen en vervolgens met lege handen zou staan.

Vervolgens is ons de optie Youri Egorovweg voorgehouden op een groenstrook aan de Hoge Ring. Hoewel deze optie voor het parochiebestuur een ‘second best’ optie was, bleek na rijp beraad dat deze locatie op lange termijn (na realisatie stadsdeel Poort) behoorlijk in het centrum van het pastoraal zorggebied zou passen.

Het bestemmingsplan voor deze locatie t.a.v. de realisatie van maatschappelijke voorzieningen (waartoe een kerk dus behoort) is begin 2007 aan de bewoners voorgelegd en heeft geleid tot het indienen van een groot aantal bezwaarschriften van belanghebbende omwonenden.

Met de gemeente is toen een tijdpad uitgezet voor de behandeling van de bezwaren en de voortgang van de besluitvormingsprocedure. Deze procedure zou geruime tijd in beslag nemen. Hier kon de commissie mee leven, omdat deze tijd goed benut kon worden om het hele bouwproces op zorgvuldige wijze met de parochie te communiceren; overleg te gaan voeren rond de financiering van het project, te komen tot het formuleren van een visie, het opstellen van het Plan van Eisen, alsmede te komen tot een bouwplan en de aanbesteding ervan.

Maar procedures dienen niet oeverloos lang te duren. Het overleg met de gemeente Almere is altijd eenrichtingverkeer geweest. (Van ons, als belanghebbenden, naar de gemeente toe) De initiatieven van de kant van de gemeente zijn te verwaarlozen. Geleidelijk is toch het beeld gaan ontstaan dat de gemeente niet of nauwelijks geïnteresseerd is in onze wensen.

Dit beeld werd nog eens versterkt toen begin januari 2008 – tijdens een toevallige ontmoeting op de markt tussen pastor Koppers en de behandelend ambtenaar van de gemeente, mevrouw Luiten -  gemeld werd dat ook de verwachting rond de optie  Youri Egorovweg sterk naar beneden bijgesteld diende te worden. In toenemende mate werd uitgegaan van de aanname dat op grond van het grote aantal bezwaarschriften de gehele groenstrook rond YE helemaal niet meer in aanmerking zou komen als gebied voor maatschappelijke voorzieningen.

De bouwcommissie is zich toen opnieuw gaan beraden. Op grond van het (toekomstig) pastoraal zorggebied kwam voor de commissie ook de nieuwe stadskern Almere-Poort in beeld om eventueel te gaan bouwen, vlakbij het nieuw te bouwen station. De commissie was verdeeld over deze optie, vooral over het feit dat deze optie in zou houden dat de centrale

stadskern Almere Stad dan geen RK-kerkgelegenheid meer zou hebben.

De bouwcommissie heeft toen besloten om zich in het overleg met de gemeente te laten ondersteunen door het bouwbureau van het bisdom Haarlem. Zij immers, hadden al geruime tijd ervaring opgedaan met de gemeente Almere rond de bouw van de nieuwe kerk in Almere Buiten. Wel was hierbij voor de commissie van belang er zorg voor te dragen dat de regievoering in eigen hand zou blijven en niet overgedragen zou worden aan het bouwbureau van het bisdom. Dit acht de commissie noodzakelijk om de eigen visie uiteindelijk terug te vinden in de fysieke kerkbouw.

Het laatste overleg met de gemeente Almere heeft plaatsgevonden op 7 februari 2008 in aanwezigheid van de heer Koppers, de heer van der Lee en mevrouw Baas (namens de bouwcommissie); de heer M. Frederiks en de heer van Geel (namens het bisdom Haarlem) en de heer Roest (namens de gemeente Almere). De heer Roest is tot 1 juli a.s. als projectleider voor locatie Youri Egorovweg verantwoordelijk om het bestemmingsplan in goede banen te leiden. Vooral het specifieke karakter van zijn opdracht, als ook het feit dat zijn taakstelling op 1 juli afgerond dient te zijn, maakt dat de bouwcommissie opnieuw relatief optimistisch gestemd is t.a.v. de realisatie van de bouwplannen op deze locatie.

Ad 4) Voortgang overleg bisdom Haarlem

Sinds september 2007 heeft periodiek contact en overleg plaatsgevonden met het bisdom Haarlem. Het parochiebestuur heeft zich vanaf het begin van het proces gesteund geweten door het bisdom, omdat de bouw van een nieuwe (regionale) kerk naadloos past in het regionaal denken, zoals verwoord in de bisschoppelijke nota Nieuwe Tijden Nieuwe Wegen.

Het standpunt dat de bisschop zelf inneemt in dit proces is soms een punt van zorg. Zowel op formele als op informele momenten laat de bisschop zich in wisselende en soms tegenstrijdige bewoordingen uit over de bouw van de nieuwe kerk; over het regiobelang van de nieuwe kerk en over de plaats en uitstraling. Dit leidt soms tot onzekerheid bij degenen die sterk gecommitteerd zijn aan de realisatie van de nieuwe kerk.

Aan de nadere kant is er steeds sprake van een opbouwend en positief contact met de stafmedewerker kerkopbouw, de heer M. Frederiks en met de architecten van het bisdom, op grond waarvan de commissie steeds weer bevestigd krijgt dat de nieuwe kerk er echt moet komen.

De conclusie van de bouwcommissie is dat het noodzakelijk is dat bisdom en parochie elkaar over en weer goed informeren over alle ontwikkelingen die zich t.a.v. de bouwplannen voordoen. Om dit te stimuleren is besloten om de notulen van de vergaderingen van de commissie – na goedkeuring – aan het bouwbureau te doen toekomen. Ook is besloten tot regelmatig wederzijds overleg met het bouwbureau om gelijkgezindheid en gelijkgestemdheid te bevorderen.

Ad 5)  1^e aanzet tot vorming visie op een nieuwe RK-kerk

Het formuleren van een visie op een nieuwe kerk kan in deze fase van het bouwproces geen afgerond geheel vormen. Je zet niet ‘zomaar’ even een visie op papier, zo je al weet wat onder een visie moet worden verstaan. Voorlopig zouden wij de visie op de nieuwe kerk in Almere Stad willen formuleren als het tot stand brengen van een kerkgebouw, waarin pastor, leden van werkgroepen, parochianen en gasten/bezoekers zich thuis kunnen voelen en zich op een plek weten waar zij uitdrukking kunnen geven aan hun katholieke geloofsbeleving.

Maar wie bepaalt die visie nu? Is dat de pastor, die primair verantwoordelijk is voor heel de pastorale zorg binnen de parochie en binnen de regio? Is dat het parochiebestuur dat de taak heeft dit hele proces aan te sturen? Zijn dat de vrijwilligers die als kader bepalen hoe de nieuwe kerk eruit zal komen te zien? Zijn dat de parochianen die de kerk bezoeken? En als dat laatste het geval is maak je er dan ook onderscheid in of het om parochianen gaat, die wekelijks de R.K. kerkdienst bezoeken of zij die nu en dan de kerk bezoeken? Hoe het ook zij, de uitdaging is om van de nieuwe kerk een kerk van ons allemaal te maken. We krijgen nu een unieke kans om als kerkgemeenschap zowel op fysiek als mentaal aan de opbouw van onze parochiegemeenschap te werken.

Vervolgens dient de vraag zich aan hoe je als bouwcommissie of als parochiebestuur de inspraak op het punt van visie organiseert. Hoe leggen we in woorden of in tekeningen vast, wat antwoord geeft op bovengenoemde visie? De inspraak is moeilijk te organiseren, omdat er in deze fase nog geen groot commitment is voor de bouw van een nieuwe kerk.

Naar het idee van de bouwcommissie zal het ontwikkelen van een visie gaandeweg het bouwproces verder ontwikkeld moeten worden. Aan het eind van het traject zullen pastor, bouwcommissie en parochiebestuur gezamenlijk moeten kunnen zeggen dat we erin geslaagd zijn de nieuwe kerk tot een kerk van ons allen te maken. Dat gaat heel ver. Daarom dient de inspraak ook goed georganiseerd en gemanaged te worden. Besluitvormingsprocedures zullen helder en inzichtelijk dienen te zijn.

Om deze redenen zal bij elke fase van het proces en bij elke ontwikkeling opnieuw raadpleging plaats dienen te vinden in de parochieraad of in presentaties voor en na de dienst en wellicht op termijn zelfs tijdens de dienst.

Op de jongste parochieraad, op 29 januari 2008, hebben ongeveer 40 parochianen/leden van werkgroepen deelgenomen aan de eerste visiebespreking. Zoals eerder geschreven heeft de bouwcommissie op een eerder moment een aantal vragenlijsten uitgedeeld, waarin expliciet gevraagd is om te omschrijven wat je in een kerkgebouw zoekt, wat je nodig hebt en welke sfeer het moet ademen. De antwoorden op deze vragen dienen gerubriceerd en uitgeschreven te worden en zullen leiden tot wellicht een algemeen aanvaarde visie op de nieuwe kerk.

De bouwcommissie heeft bij de voorbereiding van deze bijeenkomst de keuze gemaakt om de immateriële voorwaarden t.a.v. de nieuwe kerk aan de orde te stellen in de overtuiging dat deze leidend zijn t.o.v. de materiële voorwaarden. Daarnaast is bij het uitblijven van een geschikte locatie het uitwerken van de materiële voorwaarden in deze fase minder urgent. Deze zullen in een later stadium ook besproken en vastgesteld dienen te worden.

Om tot een gestructureerde bespreking te komen heeft de bouwcommissie de ingediende formulieren enigszins geclusterd en teruggebracht tot een 13 tal kernbegrippen. Deze kernbegrippen vormen een eerste aanzet tot het formuleren van een visie.

Deze kernbegrippen zijn:

R.K. uitstraling; Sacraliteit; Eigentijds; Ontmoeting; Intimiteit; Stilte; Leerhuis; Godsontmoeting; Vieren; Licht; Warm; Religieuze symbolen; Laagdrempelig

Deze clustering laat al een bepaald beeld achter, maar dient nog veel verder uitgewerkt te worden en er zal nog veel meer ‘taal’ aan deze begrippen gegeven moeten worden om tot een goede beschrijving van ‘onze’ nieuwe kerk te komen.

De 40 deelnemers aan de parochieraad hebben d.m.v. het plaatsen van stickers een prioriteitsstelling aangebracht in deze onderwerpen. De grootse prioriteit werd toegekend aan de volgende begrippen:

RK-uitstraling; Stilte; Ontmoeting; Laagdrempelig; Eigentijds

Deze thema’s zijn tijdens de parochieraad onderzocht en besproken. De conclusies van dit beraad zijn vastgelegd in een verslag dat hiervan door ons gemaakt is. Deze bespreking geeft nu al – wellicht in alle gebrekkigheid – een bepaald beeld van de nieuwe kerk, dat voorlopig als volgt omschreven kan worden.

De nieuwe R.K.-kerk dient een gebouw te zijn waarin in alle opzichten ruimte geboden wordt voor een ontmoeting met God en met elkaar. Daarom zal het kerkgebouw meerdere (multifunctionele) ruimtes moeten hebben waarin ruimte is voor gezelligheid en ontmoeting, ruimte voor organisatie en beleid (vergaderruimtes); ruimte voor catechese en scholing (ook dit is ontmoeting, maar stelt specifieke eisen aan inrichting en sfeer) Zo heeft bijv. het HKP regelmatig behoefte aan een (huiskamer)ruimte die meer mogelijkheden biedt dan de huiskamer van de gastouders (parochianen), maar ook voorbereiding op doopsel en de ‘Geloven Nu’- groepen vereisen een bepaalde ruimte en sfeer. In het nieuwe gebouw zullen hiervoor de randvoorwaarden geschapen moeten worden. Daarnaast – en dit is een van de belangrijkste thema’s-  dient er één (liturgische) ruimte te zijn, waarin de (eucharistie)vieringen plaatsvinden en die aan ieder die daar behoefte aan heeft ruimte biedt om zich alleen of samen met anderen voor God te begeven. Deze ruimte dient alleen dit doel en zal dus geen multifunctionele bestemming krijgen. Voor een optimaal en creatief gebruik van het kerkgebouw stelt de commissie voor deze ruimte te beperken tot de omvang van een basiskerkzaal, een ruimte die plaats biedt aan maximaal 350 personen. Deze ruimte zal uitermate uitnodigend moeten zijn en er mogen en moeten dus hoge eisen aan gesteld worden. De maximale kerkzaal dient een ruimte te zijn, waarin een groot aantal kerkbezoekers tegelijk (700) gastvrijheid verleend kan worden. Maar met behoud van dezelfde sfeer, intimiteit en sacraliteit zal deze grote ruimte geschikt gemaakt moeten kunnen worden voor ‘gewone’ vieringen (350) of voor ‘doordeweekse’ vieringen (10). En zelfs wanneer men er even alleen wil zijn, dient dezelfde sfeer van stilte, intimiteit en sacraliteit gewaarborgd te worden. Dit zou ook gerealiseerd kunnen worden door het gebouw te voorzien van een dagkapel of Mariakapel.

Vieren, stilte, bezinning en ontmoeting worden als belangrijkste kernwaarden gezien van de nieuwe kerk.

Het is belangrijk hiermee rekening te houden bij de bouw van de kerk. Plekken waar activiteiten, gezelligheid en ontmoeting centraal staan, dienen niet in de buurt te liggen van plaatsen waarin waarden als stilte en bezinning centraal staan.

Wij weten niet wat er in de toekomst gaat gebeuren. In het nadenken over de nieuwe kerk gaat de bouwcommissie niet uit van de mogelijkheid van verhuur van ruimtes om inkomsten te genereren. Toch valt deze optie in de toekomst niet uit te sluiten. Wel dient uitgesloten te worden dat het liturgisch centrum in aanmerking komt voor verhuur of voor feesten en partijen.

De kerk dient een expliciet RK-karakter te hebben, zowel van binnen als van buiten. Van

buiten dient het gebouw van verre herkenbaar te zijn als kerk. Dit kan gerealiseerd worden door een gebouw waarvan de vorm onmiddellijk doet denken aan een kerk en is voorzien van

een toren en een kruis. De hoofdingang dient groot en herkenbaar te zijn, eventueel met een beeld aan de gevel. Veel van de RK-herkenbaarheid kan gerealiseerd worden door de juiste materialen en kleuren te gebruiken.

Ook van binnen dient de kerk herkenbaar te zijn als RK-kerk. Er bestaat een uitgesproken voorkeur voor een sobere uitstraling, maar wel dienen typisch Rooms katholieke elementen zichtbaar aanwezig te zijn als een Kruisweg, een Mariabeeld en in beperkte mate ook afbeeldingen van heiligen, bijv. onze parochieheilige St. Martinus.

Veel aandacht zal besteed moeten worden aan het effect van licht en lichtinval, dat – zoals wij dit gezien hebben in de  Onze Lieve Vrouwe Kapel, maar eveneens in onze eigen kerk  - een  bepalende en dominante rol kan vervullen in de beleving van sacraliteit, wat nog versterkt kan worden door het gebruik van glas-in-loodramen. Ook zien wij het effect van licht in ons eigen kerkgebouw door de manier waarop het licht binnenvalt door de lichtkoepels boven het middenpad. Op deze manier zijn er tal van goede zaken in de Lichtboog, die wij graag mee willen nemen naar het nieuwe kerkgebouw.

Daarnaast dient het kerkgebouw als centrale waarde ‘gastvrijheid’ uit te stralen. Gastvrijheid dient in de eerste plaats te blijken uit de opstelling van de pastor, de gemeenschap en van ieder individu. Maar ook het gebouw kan een uitstraling van gastvrijheid hebben. Elementen die daarin kunnen helpen zijn o.m. een ruime en representatieve ontvangsthal en het sfeervol inrichten van ruimtes die geschikt zijn voor ontmoeting.

Aandacht zal in dit verband ook besteed dienen te worden aan de dagelijkse toegankelijkheid en organisatie van de nieuwe kerk, zoals dat nu gestalte krijgt in de openstelling van de Lichtboog en de dagelijkse bezetting van het Maartenshuis. In de Lichtboog zien wij thans dat het in toenemende mate moeite kost om de kerk open te houden gezien het beperkte aantal vrijwilligers dat beschikbaar is om overdag ‘wacht’ te houden. In de toekomstige kerk zal de parochie niet de beschikking hebben over een beheerder en zal alles door vrijwilligers gedaan moeten worden. Het zal nog een grote zorg zijn en veel denkwerk vragen hoe in de toekomst de nieuwe kerk tot een gastvrij huis te maken, niet alleen in het weekend tijdens en rond de vieringen, maar ook door de weeks.

Uitgangspunt in de visie op de nieuwe kerk is dat alles onder een dak plaatsvindt. Er is in de visie op de kerk geen apart Maartenshuis meer en er is ook veel voor te zeggen om de kerk uit te rusten met een pastorie. Dit. t.b.v. de beschikbaarheid en de continuïteit.

Knelpunt

De beschrijving van bovenstaande visie is in belangrijke mate ontleend aan wat de bouwcommissie aan opmerkingen heeft geregistreerd tijdens 2 achtereenvolgende parochieraden en de presentaties. Zonder iemand tekort te willen doen moet vastgesteld worden dat de meeste geraadpleegde parochianen/kaderleden behoren tot het segment ‘ouderen’ en mensen van de ‘witte’ cultuur.

Dit geeft een lastige begrenzing aan. De meesten hebben gereageerd vanuit de ervaring die zij ‘vroeger’ en ‘elders’ hebben opgedaan. Deze ervaring is bepalend voor de inbreng die zij aan de visieopbouw leveren en die beïnvloed wordt door een zekere mate van nostalgie.

Daar is op zich niets mis mee. Maar we stellen vast dat een toenemend aantal parochianen (het segment ‘jongeren’) in Almere geboren is en deze nostalgie niet kent. Het is moeilijk

om een representatief aantal jongeren gemotiveerd en beschikbaar te krijgen voor reflectie rond de bouw van de toekomstige kerk.

Hetzelfde geldt voor parochianen die afkomstig zijn uit een andere cultuur. Daar hebben wij er veel van in de parochie, maar vastgesteld moet worden dat het moeilijk is om met hen in contact te komen, laat staan dat wij hen kunnen betrekken bij beleidsvoorbereidende en beleidsbepalende besprekingen.

De bouwcommissie is wel voornemens op korte termijn een groep jongeren/jong volwassenen een werkbezoek te laten brengen aan de Onze Lieve Vrouwe Kapel, om daar hun beleving, visie en mening op te vernemen.

In alle opzichten is het moeilijk om voldoende kader te genereren om actief mee te denken en bij te dragen aan de ontwikkeling van de nieuwe kerk. Toch is dit belangrijk, omdat de besluiten rond dit thema van strategisch belang zijn over hoe de RK-kerk in Almere Stad er de komende 50 jaar uit zal gaan zien. Het is noodzakelijk om hier nog uitgebreid aandacht aan te besteden.

Bijlagen: 2

De bouwcommissie       Almere, 16 maart 2008

--00--

VRAGEN  BEHORENDE BIJ DE BRIEF AAN DE PAROCHIERAAD D.D. 30 OKTOBER 2007.

Vragen aan parochianen n.a.v. de presentatie op zaterdag 8 december en zondag 16 december 2007.

1) Wat is voor u de kracht van het bestaande gebouw?

2) Wat is voor u de beperking van het bestaande gebouw?

3) Welke sfeer dient het nieuwe  kerkgebouw voor u uit te dragen

4) Welke sfeer dient de kerkzaal voor u uit te dragen

5) Hoe ziet het kerkgebouw er voor u in het algemeen uit? (uitstraling, zowel van de

     buitenkant als van de binnenkant)

6) Over welke nevenruimten dient het kerkgebouw te beschikken? En hoe moeten die 

     eruit zien?

7) Welke nieuwe mogelijkheden en kansen ziet u voor de parochie bij het betrekken van    

     een nieuw kerkgebouw?

8) Welke aanvullende wensen heeft u t.a.v. een nieuwe kerk?

ANTWOORDEN INLEVEREN VOOR 15 JANUARI 2008  IN HET MAARTENSHUIS

Aantekeningen Parochieraad 29-01-2008 gehouden in de Lichtboog

Aanwezig: ongeveer 39 personen.

René Jonker, voorz. PB, opent de vergadering. Hierna zingen we lied nr. 431 uit de bundel GvL.

Hierna volgen enige mededelingen:

-dr. Alphons Jaakke is nu geïncarneerd als priester in het bisdom Haarlem. Na een aantal jaren niet als priester werkzaam geweest te zijn, is enkele jaren geleden een verzoek in Rome ingediend om weer als priester opgenomen te worden in ons bisdom. Dit is goedgekeurd en dhr. Jaakke heeft een gesprek met bisschop Punt gehad. Hij kan nu dus af en toe voorgaan in de eucharistie, alleen of met pastor Koppers.

-Diaken van Meeteren zal in onze parochie niet meer voorgaan. Hij voelde zich hier niet helemaal op zijn plaats.

-Onze parochie heeft een Award ontvangen voor de vernieuwende aanpak van de actie Kerkbalans. Door extra initiatieven en inspanning van een groepje mensen is de opbrengst spectaculair gestegen. De najaarsactie heeft bijv. al € 3500,-- gegenereerd. Onze parochie is hiermee een voorbeeld voor andere. René geeft nu het woord aan pastor Sandor Koppers voor de

-Kerkbouw: vele parochies in Nederland moeten fuseren of sluiten. Er zijn echter ook nieuwe kansen. Zeker in Almere waar de activiteiten en de bevolking nog steeds toenemen. Veel meer dan 20 jr. geleden staat religie weer in de belangstelling. Als parochie moeten wij daar bij aansluiten. Wij moeten zuurdesem en het zout der aarde zijn. Hoe moeten wij in Almere present zijn? Hij denkt: zelfbewust, vriendelijk en uitnodigend. Wij hebben een rijke traditie; maar wat is een kerk eigenlijk? Een Huis van God? Een poort naar de hemel? Wij worden allemaal uitgenodigd hierover mee te denken i.v.m. de bouw van een nieuwe kerk.

Nu krijgt Gerard van der Lee het woord, de voorzitter van de bouwcommissie, die vorig jaar door het parochiebestuur geïnstalleerd is. Het is nog niet bekend waar en wanneer wij een nieuwe kerk kunnen bouwen. Het overleg met de Gemeente verloopt traag. Binnenkort is er een gesprek, waar ook mensen van het bouwbureau van het bisdom aan deel zullen nemen. Zij beschikken over meer deskundigheid in dit soort kontakten.

Wij kunnen in de tussentijd als parochie onze visie verder ontwikkelen. Als de architect ons nu zou vragen: “Wat wilt u nu?, Hoe bedoelt u dat? enz. Dan kunnen wij daar nu nog geen antwoord op geven. Op de vragenlijst van 30-10-2007 hebben 10 werkgroepen en 4 parochianen gereageerd. Hieruit heeft de commissie 12 begrippen geselecteerd. De materiële wensen gaan we vanavond nog niet bespreken. Wij willen eerst de immateriële zaken op papier krijgen. De aanwezigen worden verzocht 3 voorkeur-stickers op de vellen met de begrippen te plakken. De ca. 4 begrippen die de meeste stickers krijgen worden dan in groepen besproken, zodat we “woorden” aan deze begrippen kunnen geven. Daarna worden de resultaten plenair besproken.

Na deze werkvorm blijken de onderwerpen met de meeste stickers de volgende te zijn:

R.K. uitstraling,  Stilte,  Ontmoeting,  Laagdrempelig en  Eigentijds.

Voor dat er van deze begrippen plenair verslag gedaan wordt, vraagt de commissie zich af waarom andere termen, zoals Godsontmoeting, vieren en religieuze symbolen niet gekozen zijn. Bij navraag blijken o.h.a. deze begrippen als vanzelfsprekend aanwezig te (kunnen) zijn, zodat we daar niet over hoeven te discussiëren.

Achtereenvolgens worden nu de resultaten van de gesprekken in de groepen, plenair geïnventari-seerd en besproken:

Stilte; genoemd worden:          

-temidden van anderen, je alléén voor God begeven en

een ontmoeting mogelijk maken tussen: God, jezelf en overledenen

-mysterie van het geloof beleven

-meer stiltes in vieringen inbouwen (nu al mogelijk); meer stilte vóór de aanvang v/d dienst en ook

op het eind van de voorbeden óf:

-aparte ‘stilte’-kapel, al of niet in combinatie met Maria- of Sacramentskapel (met opschrift: ‘Stilte’)

-geluidsoverlast in nieuwe kerk al in de bouw vermijden

-goede akoestiek, zodat geluid van koren en van praten gedempt wordt

-bij plaatsbepaling nevenruimtes: crèche niet naast de kerkzaal

Ontmoeting:

-sfeer creëren waarin je God en jezelf kunt ontmoeten

-aparte Mariakapel en andere beelden, bijv. St. Martinus

-kerkzaal en andere zalen om ook elkaar te ontmoeten; zowel voor ouderen als jongeren (HKP)

-sfeer creëren: de ruimte moet aan te passen zijn aan het aantal bezoekers; verschuifbare wanden;

maar één deel van de hele kerkzaal verlichten vinden sommigen géén goed idee!

-mogelijkheid voor verkoop van religieuze artikelen en producten wereldwinkel

-als commerciële verhuur nodig is voor de exploitatie, dan liturgisch gedeelte afsluitbaar maken (al

tijdens de bouw rekening mee houden!)

Laagdrempelig:

-‘Open Kerk’ , dus de hele dag binnen kunnen lopen, gastvrijheid vinden en een luisterend oor,

goede toegankelijkheid en bereikbaarheid met OV

-laagdrempelig voor koren, muziek, jeugd, jonge gezinnen, crèche dicht bij de ingang (kinder-

wagenstalling)

-multicultureel

-toegankelijkheid binnen het gebouw; rekening mee houden bij indeling van de ruimtes!

N.B. enkele van deze punten zouden nu al in de Lichtboog gerealiseerd kunnen worden!

R.K. uitstraling:

-buiten: herkenbaar gebouw met toren en kruis

-goed herkenbare hoofdingang, eventueel met beeld aan de gevel

-als je op straat langsloopt moet de muziek die naar buiten komt herkenbaar zijn als R.K.

-een (bewoonde) pastorie naast de kerk, waardoor optimale beschikbaarheid en aanwezigheid

-goede toegang tot Mariabeeld

-kleuren interieur die intimiteit uitstralen (niet steriel)

-meubilair keuze

-glas-in-lood ramen

-aanwezigheid van kruis, gebruik van wijwater en wierook

-vrouwen een prominentere positie geven; kleurrijker en vrolijker; jongeren vinden het nu niet

swingend genoeg

-vrolijk karakter van gebouw en interieur

Eigentijds:

-multifunctioneel; geschikt voor werkgroepen, activiteiten voor alle leeftijden en van diaconale aard

-Open Kerk’; dus de hele week door ‘bemensing’

-uitnodigend; laagdrempelig, uiteraard ook voor gehandicapten

-uitdagend, en géén uitsluiting van mensen

-veel verschillende soorten vieringen en koren; denk aan buitenlandse

-700 plaatsen in kerkzaal verdelen over meerdere ruimtes

-Mariakapel en Doopkapel, ruimte voor jongeren en een crèche

-sobere uitstraling, maar wel een kruisweg en H. beelden

-flexibele meubilair, aangepast aan soort gebruik en aantal mensen

-onderhoudsvriendelijk (o.a. het vervangen van lampen)

-hufterproof (ruiten en graffiti)

-energiezuinig; indien mogelijk o.a. zonnepanelen

-moderne hulpmiddelen zoals: adsl-aansluitingen, computers, beeldschermen, voice-over/ip

Van uit een andere groep vult iemand nog aan dat het een organisch gebouw moet worden. Om verduidelijking gevraagd, wordt gezegd dat de architect dat maar vorm moet geven.

Ter afsluiting zegt Gerard van der Lee dat het een zinvolle avond was. Er is veel benoemd, dat de commissie in haar beschrijving op zal nemen en daarna met het Parochiebestuur bespreken. In een latere Parochieraad-vergadering zal dit dan weer teruggekoppeld worden.

Op de flap-over zijn nog de volgende opmerkingen geplaatst:

-denk aan een jongerenruimte

-graag een Mariakapel

-denk aan het ‘gemeenschapsgevoel’

Gerard vertelt dat een groepje jonge en wat oudere ‘jongeren’ gevraagd is om op een zondag-ochtend een viering in de Onze Lieve Vrouwe Kapel van het O.L.V.G. in Amsterdam bij te wonen. Na afloop kan Joost Verhoef, een van de geestelijk verzorgers van het ziekenhuis, hen dan rond-leiden en toelichting geven. De commissie is benieuwd wat de jongeren van de sfeer in deze kapel zullen vinden.

Almere, 04-02-2008                                                                                                        Ellie Baas